Candles for Administraiton: Administration Approach in the Light of the Siyasatnamas

Siyasetnameler yönetim tarihi çalışmalarının araştırma evrenine karşılık gelecek nitelikte zengin bir literatür sunmaktadır. Eserler genel olarak idareyi, yöneticinin özelliklerini ve yönetici ile yönetilen arasındaki ilişkiyi ele almakta, yazarlarının niteliklerine, dönemlerinin coğrafyalarının koşullarına göre anlayışı ortaya koymaktadır. Siyasetnamelerle ilgili çalışmalar genellikle ilahiyatçılar tarihçiler tarafından Osmanlı döneminde yazılan eserlere odaklanılarak yürütülmektedir. Yönetim çerçevesini daha çok örgütsel yapılanma tartışmaları oluşturmaktadır. Bu çalışma ise literatürde yaygın olan siyasetnameleri idari teşkilatlanma odaklı tartışmaların aksine Devleti döneminden önce yazılmış odaklanmakta düşüncesine katkı sağlayan yönleri ön plana çıkarmaya çalışmaktadır. 10-14. yüzyıllar arasında Endülüs’ten Maveraünnehir’e uzanan coğrafyada yirmi beş siyasetnameyi incelemektedir. Siyasetnamelerin içerik analizleri üzerinden benzer farklı unsurları dikkate alarak sınıflandırmalar yapmaktadır. Eserleri temelde teorik-pratik ayrım çerçevesinde üçlü tasnife tabi tutmakta “hikmet”, “fakahet”, “kudret” şeklinde isimlendirdiği gruplardan olana yerleştirmektedir. Ayrıca siyasetnamelere kullanılan “hükümdar aynaları” tanımlamasının yerine “idare kandilleri” ifadesini önermektedir.